Volgens de WGO (2002) heeft palliatieve zorg als doel de verbetering van de levenskwaliteit van patiënten en hun naasten die worden geconfronteerd met de gevolgen van een ziekte die potentieel dodelijk kan zijn. Dit moet gebeuren door preventie en verlossing van het lijden dat vroeg wordt opgespoord en nauwkeurig beoordeeld, evenals door de behandeling van pijn en andere fysiek, psychologisch en spiritueel gerelateerde problemen.
Voor patiënten met een ernstige en evolutieve levensbedreigende ziekte heeft het concept geïntegreerde palliatieve zorg die zo vroeg mogelijk in het zorgtraject wordt opgestart, het historische concept overschreden van terminale palliatieve zorg die wordt opgestart wanneer alle therapeutische mogelijkheden zijn uitgeput. De hoofdcriteria zijn vanaf nu de noden en wensen van de patiënten en niet meer hun prognose of het stoppen van de behandelingen.
STRUCTUREN VOOR PALLIATIEVE ZORG IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
PALLIATIEVE ZORGEENHEDEN
UVC Brugmann (Papyrus) - Eenheid voor continue en palliatieve zorg (10 bedden Sp S4)
Van Gehuchtenplein 4, 1020 Brussel
UMC Sint-Pieter - Continue zorg (6 verspreide bedden Sp S4)
Hoogstraat 322, 1000 Brussel
Kliniek Sint-Jan - Eenheid voor continue en palliatieve zorg (12 beden Sp S4)
Kruidtuinlaan 32, 1000 Brussel
Europa Ziekenhuizen (site Sint-Elisabeth) - Eenheid voor continue en palliatieve zorg (12 bedden Sp S4)
De Frélaan 206, 1180 Brussel
Europa Ziekenhuizen (site Sint-Michiel) - Eenheid voor continue en palliatieve zorg (8 bedden Sp S4)
Linthoutstraat 150, 1040 Brussel
Cliniques universitaires Saint-Luc - Eenheid voor continue zorg (12 bedden)
Hippocratelaan 10, 1200 Brussel
Iris Ziekenhuizen Zuid (Molière-Longchamp) de Lotus - Eenheid voor continue en palliatieve zorg (6 bedden Sp S4)
Marconistraat 142, 1190 Brussel
Jules Bordet Instituut - Acute supportive and palliative care unit (10 bedden)
Waterloolaan 121, 1000 Brussel
PALLIATIEVE SUPPORTTEAMS IN ZIEKENHUIZEN
Chirec (site Delta) - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Triomflaan 201, 1160 Brussel
Chirec (site Sint-Anne Sint-Remi) - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Jules Graindorlaan 66, 1070 Brussel
UVC Brugmann - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Van Gehuchtenplein 4, 1020 Brusse
UMC Sint-Pieter - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Hoogstraat 322, 1000 Brussel
Kliniek Sint-Jan - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Kruidtuinlaan 32, 1000 Brussel
Europa Ziekenhuizen (site Sint-Elisabeth et Sint-Michiel) - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
De Frélaan 206, 1180 Brussel
Cliniques universitaires Saint-Luc - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Hippocratelaan 10, 1200 Brussel
Erasmus Ziekenhuis
- Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Lenniksebaan 808, 1070 Brussel
Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
J.J. Crocqlaan 15, 1020 Brussel
Iris Ziekenhuizen Zuid - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Marconistraat 142, 1190 Brussel
Jules Bordet Instituut - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Héger Bordetstraat 1, 1000 Brusse
UZ Brussel - Palliatieve supportteam in ziekenhuis
Laarbeeklaan 101, 1090 Bruxelles
OPVANGSTRUCTUREN VOOR HUISVESTING BUITEN HET ZIEKENHUIS
Cité Sérine VZW - Woonzorgcentrum (Middle Care) 25 studios
Trooststraat 79-83, 1030 Brussel
Topaz VZW
Palliatief Dagcentrum
Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel
Villa Indigo VZW
Huis voor respijtzorg (10 bedden voor kinderen 0-18j)
Colonel Bourgstraat 156 A, 1140 Brussel
PLATFORM VOOR PALLIATIEVE ZORG
Brusano VZW
Dienst voor coordinatie en ondersteuning van professionelen in de eerstelijnszorg
Verenigingstraat 15, 1000 Brussel
GESPECIALISEERD THUISZORG EQUIPES
Arémis VZW
Thuis ziekenhuisopname en continue zorg
Trooststraat 83, 1030 Brussel
Continuing Care VZW
Multidisciplinaire begeleidingsequipe
Leuvensesteenweg 479, 1030 Brussel
Interface Saint-Luc
Multidisciplinaire begeleidingsequipe
Hippocratelaan 10, 1200 Brussel
Omega VZW
Multidisciplinaire begeleidingsequipe
J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel
Sémiramis VZW
Multidisciplinaire begeleidingsequipe
Landbouwersstraat 30, 1040 Brussel
FEDERATIE
Brusselse Pluralistische Federatie voor Palliatieve en Continue Zorg VZW
Landbouwersstraat 30, 1040 Brussel
PEDIATRISCHE LIAISONTEAMS
Interface pédiatrique Saint-Luc
Pediatrische liaisonteam
Hippocratelaan 10, 1200 Brussel
Globul’Home Huderf
Pediatrische liaisonteam
J.J. Crocqlaan 15, 1020 Brussel
VORMINGSCENTRA
Cefem VZW
Léon Tombulaan 4, 1200 1000 Brussel
Centre de Psycho-Oncologie (CPO) VZW
Waterloolaan 106, 1000 Brussel
Forum End Of Life (EOL)
Eugène Plaskylaan 144/3, 1030 Brussel
Forum Palliatieve Zorg VZW
Vandervekenstraat 158, 1780 Wemmel
KANTELMOMENTEN IN DE EVOLUTIE VAN PALLIATIEVE ZORG IN BELGIË
1985
De eerste initiatieven voor palliatieve zorg worden in België genomen. .
1989
De expertpioniers van palliatieve zorg komen samen in een Belgische federatie van verenigingen voor palliatieve zorg en gaan in constructief overleg met de overheden.
1992-1997
De Belgische Federatie wordt opgesplitst in drie federaties: de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen (FPZV), de Fédération Wallonne de Soins Palliatifs (FWSP) en de Pluralistische Brusselse Federatie Palliatieve en Continue Zorg (BFPZ). Deze federaties zetelen in de Federale Cel voor de Evaluatie van palliatieve zorg en overleggen in het Interfederaal orgaan.
1997
Een coherent plan voor palliatieve zorg, voorzien van een globaal wetgevend kader, wordt in België opgesteld. Het bevat initieel een programmering per schijf van 300.000 inwoners, later uitgebreid tot tussen 200.000 en een miljoen inwoners. De uitvoering van het plan maakt het mogelijk om in België een aanbod van evenwichtige zorg op te zetten, los van de geografische locatie en leefplaats van de patiënt. Het betreft een echt model op Europese schaal.
2002
Drie wetten worden uitgevaardigd. Zij spelen een sleutelrol in de definitie van de patiëntenrechten en de ethische en kwalitatieve aspecten rond het levensein :
-
Wet betreffende de euthanasie (28 mei 2002).
-
Wet betreffende de rechten van de patiënt (22 augustus 2002).
2003
Als toepassing van de wet over palliatieve zorg, werd de Federale Cel voor Evaluatie van palliatieve zorg opgericht. Ze is belast met de evaluatie van de noden in palliatieve zorg en met de kwaliteit van de aangeboden antwoorden.
2009
Een studie van het Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) zet een stap in de evolutie van het concept palliatieve zorg in België, door het belang te onderstrepen om palliatieve zorg in een vroeger stadium van de ziekte op te starten, in functie van de noden en wensen van de patiënt, en om ze uit te breiden tot andere ziekten dan kanker
-
KCE Reports 115A (2009)· .
2010
De aggregatienormen van de functie “pediatrische liaison” worden bekend gemaakt. Vijf ziekenhuizen hebben de aggregatie op zak, waarvan twee in Brussel
2013
De criteria voor beroepsbekwaamheid “bijzondere expertise in palliatieve zorg” worden gedefinieerd voor verpleegkundigen. De financiële waardering betreft echter alleen verpleegkundigen die in ziekenhuizen of rusthuizen/RVT’s werken.
-
Ministerieel besluit tot vaststelling van de criteria voor erkenning waarbij de verpleegkundigen gemachtigd worden zich te beroepen op de bijzondere beroepsbekwaamheid van verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de palliatieve zorg (8 juli 2013).
2014
De resolutie WHA 67.19 van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wordt door de Wereldgezondheidsassemblee aangenomen. Ze pleit voor de versterking en integratie van palliatieve zorg in de gezondheidszorg.
-
Strengthening of palliative care as a component of comprehensive care throughout the life course (24 May 2014).
De euthanasiewet wordt gewijzigd met de bedoeling ze uit te breiden tot minderjarigen
-
Wet tot wijziging van de wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie, teneinde euthanasie voor minderjarigen mogelijk te maken (28 februari 2014).
2015
Het rapport “Identificatie van de palliatieve patiënt & toekenning van een statuut dat verband houdt met de ernst van de noden: het gebruik van een nieuw instrument PICT” wordt gepubliceerd. Deze studie, gerealiseerd onder auspiciën van de FOD Volksgezondheid, werd geleid door dr. M. Desmedt, in samenwerking met de Federale Cel en de drie federaties
2016
De wet over de palliatieve zorg wordt gewijzigd met de bedoeling de definitie van palliatieve zorg te verruimen.
2017
-
Het rapport “passende zorg in de laatste levensfase” toont dat zorg als “passend” wordt beoordeeld indien die in overeenstemming zijn met wat de patiënt als belangrijk beoordeelt. Vandaar het belang om op voorhand zijn wensen en voorkeuren voor de laatste levensfase uit te drukken. Het rapport onderstreept eveneens het belang van de maatschappij om zich (opnieuw) vertrouwd te maken met de taboevraag omtrent de laatste levensfase.
-
KCE reports 296As (2017)
2018
Koninklijk besluit tot vaststelling van de criteria voor identificatie van een palliatieve patiënt (identificatieschaal) wordt uitgevaardigd. Het betreft het eerste deel van het instrument PICT.
Resolutie 2249 van de Raad van Europa wordt aangenomen door de Commissie op 23 november 2018. Ze onderstreept dat het ontbreken van palliatieve zorg hogere kosten voor de gezondheid genereert en legt de nadruk op mantelzorgers, vormingen en sensibiliseringscampagnes voor palliatieve zorg.
-
Resolutie 2249. Het aanbod aan palliatieve zorg in Europa (23 november 2018).